WAQ79162 (w) Wedi’i gyflwyno ar 27/11/2019

Pryd oedd y tro diwethaf i adolygiad gael ei gynnal o’r gwasanaeth llygaid prosthetig a sut oedd modd i ddefnyddwyr y gwasanaeth gymryd rhan mewn unrhyw adolygiad?

Wedi'i ateb gan Y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol | Wedi'i ateb ar 05/12/2019

Mae’r Gwasanaeth Llygaid Prosthetig yn cael ei gomisiynu gan Bwyllgor Gwasanaethau Iechyd Arbenigol Cymru a’i reoli gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro drwy’r Gwasanaeth Aelodau Artiffisial a Chyfarpar. Caiff y gwasanaeth ei gynnal gan dri phrosthetydd llygaid arbenigol sy’n darparu clinigau lloeren ym mhob cwr o Gymru. Ar hyn o bryd, mae’r Gogledd yn cael ei wasanaethau gan un clinigydd, sy’n teithio rhwng clinigau.

Nid yw Ysbyty Gwynedd wedi cynnal clinigau Llygaid Prosthetig ers mis Medi 2013. Bu’n rhaid cymryd y cam hwn i newid y gwasanaeth fel mater o argyfwng. Dod o hyd i leoliad addas ar gyfer darparu’r gwasanaeth (ee mae angen ystafell gyda digon o olau er mwyn dod o hyd i lygaid prosthetig sy’n gweddu o ran lliw) oedd y sbardun. Mae’r Prosthetyddion Llygaid yn treulio cyfran fawr o’u hwythnos gwaith yn teithio rhwng amryw o safleoedd. Penderfynodd y Gwasanaeth Aelodau Artiffisial a Chyfarpar leihau nifer y safleoedd clinig yr ymwelwyd â hwy fel rhan o adolygiad i wella llesiant staff a chadernid y gwasanaeth. Gan fod clinigwyr yn arbed amser drwy beidio â theithio dros ardaloedd daearyddol mawr, mae’r gwasanaeth wedi gwella. Mae mwy o apwyntiadau clinig yn cael eu cynnig ac mae’r amseroedd aros wedi lleihau.

Mae’r bwrdd iechyd yn cydnabod y ddyletswydd sydd arnynt i sicrhau eu bod yn cydymffurfio â Safonau’r Gymraeg. Mae’r bwrdd iechyd yn cefnogi cleifion a defnyddwyr gwasanaethau y mae’n well ganddyn nhw ddefnyddio’r Gymraeg wrth drafod eu gofal iechyd â staff. Bydd y Gwasanaeth Aelodau Artiffisial a Chyfarpar yn comisiynu cyfieithwyr ar gyfer unrhyw un a fydd eu hangen.  

Mae’r Gwasanaeth Aelodau Artiffisial a Chyfarpar yn y broses ar hyn o bryd o adolygu’r ddarpariaeth gwasanaethau. Fel rhan o’r adolygiad hwn, bydd adborth gan gleifion ar gyfer gwella gwasanaethau yn cael ei groesawu. Mae gan y Gwasanaeth Aelodau Artiffisial a Chyfarpar ei fesurau mewnol ei hun ar gyfer atgyfeirio ar gyfer triniaethau ond mae’n bwriadu dechrau adrodd ar y rhain i Bwyllgor Gwasanaethau Iechyd Arbenigol Cymru ynghyd â mesurau gwasanaeth eraill na chytunwyd arnynt hyd yma. Yn ogystal â Phwyllgor Gwasanaethau Iechyd Arbenigol Cymru, mae perfformiad y Gwasanaeth Llygaid Prosthetig yn cael ei fonitro hefyd gan Fwrdd Clinigol Gwasanaethau Arbenigol y bwrdd iechyd.