NDM8701 - Cynnig ar gyfer dadl gan Wrthblaid
Wedi’i gyflwyno ar 16/10/2024 | I'w drafod ar 23/10/2024Cynnig bod y Senedd:
1. Yn nodi:
a) cyllideb Llywodraeth y DU sydd ar ddod; a
b) y sefyllfa cyllid cyhoeddus hynod heriol, gyda chyllideb Llywodraeth Cymru ar gyfer y flwyddyn ariannol bresennol gwerth £700 miliwn yn llai mewn termau real o'i gymharu â phan gafodd ei gosod gyntaf.
2. Yn gresynu fod Llywodraeth Lafur y DU wedi gwrthod:
a) darparu unrhyw gyllid canlyniadol i Gymru o brosiect HS2;
b) datganoli Ystâd y Goron yng Nghymru i sicrhau bod elw o'i hasedau yn mynd yn syth i gyllideb Cymru; ac
c) disodli fformiwla Barnett gyda fframwaith ariannu sy'n seiliedig ar anghenion.
3. Yn gresynu at fethiant y 'bartneriaeth o bŵer' rhwng Llywodraeth Lafur Cymru a Llywodraeth Lafur y DU i sicrhau buddion diriaethol i Gymru.
4. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i osod gofynion brys ar Lywodraeth Lafur y DU, ac i gyhoeddi'r ohebiaeth, gan ofyn i'r gyllideb gynnwys:
a) ailddosbarthu HS2 yn brosiect i Loegr yn unig;
b) ymrwymiad bod Cymru'n derbyn £4 biliwn o gyllid canlyniadol HS2, fel y mae Gweinidogion Llywodraeth Cymru ac Ysgrifennydd Gwladol Cymru wedi galw amdano;
c) ymrwymiad i ddatganoli Ystâd y Goron cyn gynted â phosibl, gydag amserlenni perthnasol;
d) ymrwymiad i ddisodli fformiwla Barnett cyn gynted â phosibl, gydag amserlenni perthnasol;
e) ymrwymiad i adfer lwfans tanwydd y gaeaf i bensiynwyr; ac
f) ymrwymiad i gael gwared ar y cap budd-dal dau blentyn.
Cyflwynwyd gan
Gwelliannau
Dileu'r cyfan a rhoi yn ei le:
Cynnig bod y Senedd:
1. Yn nodi cyllideb Llywodraeth y DU sydd ar ddod.
2 Yn gresynu fod Llywodraeth Lafur y DU wedi gwrthod:
a) dileu'r toriad mewn taliadau tanwydd gaeaf, a fydd yn gweld tua 400,000 o aelwydydd yng Nghymru yn colli hyd at £300 y pen;
b) diystyru unrhyw gynnydd i gyfraniadau yswiriant gwladol;
c) sicrhau bod Cymru'n derbyn ei symiau canlyniadol o HS2;
d) ariannu'r gwaith o drydaneiddio prif reilffordd Gogledd Cymru; ac
e) cyflwyno trefniant ariannu newydd i Gymru i ddisodli'r fformiwla Barnett hen ffasiwn.
3. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i osod gofynion brys ar Lywodraeth Lafur y DU, ac i gyhoeddi’r ohebiaeth, gan ofyn i'r gyllideb gynnwys cynlluniau i:
a) dileu toriad taliadau tanwydd y gaeaf;
b) sicrhau nad oes cynnydd i gyfraniadau yswiriant gwladol;
c) galluogi Cymru i dderbyn ei chyfran deg o gyllid canlyniadol HS2;
d) trydaneiddio prif reilffordd Gogledd Cymru; ac
e) dileu'r fformiwla Barnett hen ffasiwn a'i ddisodli â fformiwla ariannu newydd yn seiliedig ar anghenion, sy'n deg, yn dryloyw ac yn darparu ar gyfer pobl Cymru.
Cyflwynwyd gan
Dileu pwyntiau 2, 3 a 4 a rhoi yn eu lle:
Yn sylweddoli bod y sefyllfa ariannol a etifeddodd Llywodraeth Lafur y DU gan Lywodraeth flaenorol y DU yn un hynod heriol.
Yn cydnabod bod ethol Llywodraeth newydd y DU yn gyfle i ailosod a gwella’r berthynas rynglywodraethol.
Yn nodi mai blaenoriaethau Llywodraeth Cymru ar gyfer cyllideb Llywodraeth y DU yn yr hydref yw:
a) cynnydd mewn gwariant adnoddau a chyfalaf uwchlaw’r lefel a bennwyd gan Lywodraeth flaenorol y DU;
b) hyblygrwydd cyllidebol ychwanegol;
c) rhaglen fuddsoddi ar y cyd i fynd i'r afael â diogelwch tomenni glo; a
d) ymrwymiad i ragor o drafodaethau am gyllid mewn perthynas â HS2, ac am fuddsoddi yn y seilwaith rheilffyrdd yn y dyfodol.
