Cynulliad Cenedlaethol Cymru

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn nodi:

a) mai Ail Nod Datblygu Cynaliadwy'r Cenhedloedd Unedig yw dileu newyn erbyn 2030;

b) bod Dim Newyn fel y'i mynegir yn Nod Datblygu Cynaliadwy'r Cenhedloedd Unedig yn nod cyffredinol, sy'n berthnasol i bob gwlad gan gynnwys Cymru;

c) bod cyflawni'r nod hwn erbyn 2030 yn gofyn am ymdrech fawr a fydd yn golygu adfywio gwaith ar y cyd ar draws y llywodraeth a'r gymdeithas;

d) Mae Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol wedi nodi:

i. bod prisiau bwyd uchel yn golygu bod un o bob pump o bobl yng Nghymru yn newynog, a bod hyn yn effeithio'n anghymesur ar bobl anabl, pobl dduon, Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig;

ii. bod yr argyfwng costau byw yn gwaethygu problem ddeublyg cymhleth o ddiffyg maeth a gordewdra;

iii. tra bod llawer o deuluoedd yn methu fforddio prynu bwyd, mae llawer o aelwydydd ond yn gallu fforddio'r prydau rhataf, sydd wedi'u prosesu fwyaf, sy'n uchel o ran calorïau, ac yn isel o ran maeth;

iv. bod pobl yn wynebu tlodi o ran amser ac arian a'n bod wedi colli ein cysylltiad rhwng sut rydym yn cynhyrchu a sut rydym yn bwyta ein bwyd;

e) nododd Arolwg Cenedlaethol Cymru ar gyfer 2022 i 2023 fod 3 y cant o aelwydydd wedi cael bwyd gan fanc bwyd yn ystod y 12 mis diwethaf gyda 3 y cant arall wedi dweud nad oeddent, ond eu bod wedi dymuno gwneud hynny;

f) dangosodd yr Arolwg Cenedlaethol hefyd fod 5 y cant o oedolion yn nodi eu bod wedi mynd heb bryd o fwyd sylweddol ar o leiaf un diwrnod yn ystod y pythefnos blaenorol.

2. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) ail-ymrwymo i Ail Nod Datblygu Cynaliadwy'r Cenhedloedd Unedig i ddileu newyn erbyn 2030;

b) amlinellu sut y bydd yn gweithio ar draws y llywodraeth ac ar draws cymdeithas sifil yng Nghymru i gyflawni'r nod hwn;

c) ymgysylltu'n llawn ac yn agored â'r holl gynigion hyfyw a fydd yn cyfrannu at gyflawni'r Nod Datblygu Cynaliadwy o ddileu newyn yng Nghymru erbyn 2030.