NDM8283 - Cynnig ar gyfer dadl gan Wrthblaid

Wedi’i gyflwyno ar 31/05/2023 | I'w drafod ar 07/06/2023

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn cydnabod bod moroedd Cymru yn cynnwys morwellt, morfeydd heli, a chynefinoedd carbon glas gwymon, sy'n cwmpasu mwy na 99km² o rwydwaith ardaloedd morol gwarchodedig Cymru. 

2. Yn nodi bod carbon eisoes yn cael ei storio yng ngwaddodion morol Cymru. 

3. Yn gresynu at y ffaith bod hyd at 92 y cant o forwellt y DU wedi diflannu yn ystod y ganrif ddiwethaf, fel yr amlygwyd yn Adroddiad y Pwyllgor Newid Hinsawdd, Amgylchedd a Seilwaith ar bolisïau morol Llywodraeth Cymru.

4. Yn cydnabod bod galluoedd storio carbon y cefnfor yn hanfodol wrth gyrraedd y targed o ddod yn sero-net erbyn 2050. 

5. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) creu cynllun adfer carbon glas cenedlaethol i Gymru, wedi'i gynllunio i gynnal a gwella ein cynefinoedd carbon glas morol amhrisiadwy;

b) adeiladu ar lwyddiant Prosiect Seagrass, cydweithrediad rhwng Sky Ocean Rescue, WWF a Phrifysgol Abertawe, sy'n anelu at adfer 20,000m² o forwellt, drwy blannu dros 750,000 o hadau ym Mae Dale yn Sir Benfro; ac

c) datblygu cynllun datblygu morol cenedlaethol Cymru sy'n dangos yn glir lle y gellir cynnal prosiectau carbon glas. 

Pwyllgor Newid Hinsawdd, yr Amgylchedd a Seilwaith: Adroddiad ar bolisïau morol Llywodraeth Cymru

Gwelliannau

NDM8283 - 1 | Wedi’i gyflwyno ar 02/06/2023

Dileu popeth ar ôl pwynt 3 a rhoi yn ei le:

Yn credu y dylid manteisio ar bob cyfle ddaw i ehangu dalfa garbon Cymru, megis carbon glas, er mwyn cyflymu’n taith at sero net yn hytrach nag osgoi gweithredu.

Yn galw ar Lywodraeth y DU i ddatganoli Ystâd y Goron fel bod mwy o benderfyniadau sy’n effeithio ar garbon glas yn cael eu gwneud yng Nghymru.

Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) sicrhau adferiad carbon glas cenedlaethol trwy ariannu gwaith cynnal a gwella morwellt, morfeydd heli a chynefinoedd arfordirol eraill sy’n gyfoethog o ran eu natur a’u carbon;

b) adeiladu ar lwyddiant yr holl brosiectau ledled Cymru sy’n adfer cynefinoedd morol, gan gynnwys gwaith llwyddiannus y Prosiect Morwellt yn Dale a phrosiect Ocean Rescue Seagrass o dan arweiniad Ymddiriedolaeth Natur Gogledd Cymru, gafodd ei ariannu’n ddiweddar i dargedu gwaith adfer oddi ar arfordir Llŷn; a

c) mynd i’r afael â chynllunio morol mewn ffordd ofodol gan sicrhau bod prosiectau carbon glas yn cael eu lleoli i sicrhau’r manteision mwyaf i natur tra’n caniatáu gweithgareddau morol pwysig eraill gan gynnwys pysgota, mordwyo ac ynni.